Grzyby są nieodłączną częścią polskiej przyrody. Wiele gatunków grzybów jest nie tylko jadalnych i smacznych, ale także pełnych cennych składników odżywczych. Jednak, niektóre gatunki grzybów są pod ochroną, co oznacza, że ich zbieranie jest zabronione. W tym artykule omówimy listę grzybów chronionych w Polsce oraz zasady dotyczące ich ochrony.
Gatunki dziko występujących grzybów objęte ochroną ścisłą
Polska jest domem dla wielu gatunków grzybów, które są objęte ochroną ścisłą. Oznacza to, że ich zbieranie jest całkowicie zabronione. Ochrona ścisła ma na celu zachowanie populacji tych gatunków oraz ich naturalnych siedlisk. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów grzybów chronionych w Polsce:
- Borowik szatański (Boletus satanas) – Ten imponujący grzyb o charakterystycznym wyglądzie jest często spotykany w lasach. Jego duże rozmiary i intensywna czerwień czynią go łatwo rozpoznawalnym. Niestety, zbieranie borowika szatańskiego jest surowo zabronione.
- Kozak grubotrzonowy (Macrolepiota procera) – Ten elegancki grzyb o wysokim trzonie i dużej kapeluszu jest często wykorzystywany w kuchni. Jednak, ze względu na swoją popularność, kozak grubotrzonowy został objęty ochroną ścisłą.
- Muchomor czerwony (Amanita muscaria) – Ten kultowy grzyb, często kojarzony z baśniami i opowieściami, jest znany ze swojego charakterystycznego wyglądu. Jednak, muchomor czerwony zawiera silnie toksyczne substancje i jest surowo chroniony.
- Purchawka czarniawa (Calvatia utriformis) – Ta duża grzybniarka, znana również jako bąk, jest często spotykana na polach i łąkach. Ze względu na swoją rolę w ekosystemie i swoje unikalne cechy, purchawka czarniawa jest objęta ochroną ścisłą.
Gatunki dziko występujących grzybów objęte ochroną częściową
Obok grzybów chronionych ścisłą ochroną, w Polsce istnieje również lista gatunków grzybów objętych ochroną częściową. Oznacza to, że można je zbierać tylko w określonych ilościach lub w wyznaczonych rejonach. Przykłady gatunków grzybów chronionych częściową ochroną to:
- Maślak czerwieniejący (Suillus granulatus) – Ten smaczny grzyb jest często spotykany w lasach iglastych. Ze względu na swoje znaczenie ekologiczne, maślak czerwieniejący został objęty ochroną częściową.
- Podgrzybek złotawy (Xerocomus chrysenteron) – Ten popularny grzyb jest ceniony za swój delikatny smak i aromat. Ze względu na swoją popularność wśród grzybiarzy, podgrzybek złotawy jest chroniony częściową ochroną.
- Kurka łagodna (Cantharellus cibarius) – To jedna z najbardziej poszukiwanych grzybów w Polsce. Kurka łagodna jest znana ze swojego intensywnego żółtego koloru i delikatnego smaku. Jednak, aby zachować populację tego gatunku, zbieranie kurki łagodnej jest dozwolone tylko w określonych ilościach.
Chronione gatunki grzybów zlichenizowanych
Oprócz grzybów, w Polsce istnieją również chronione gatunki grzybów zlichenizowanych. Zliczenie to odnosi się do symbiotycznych organizmów składających się z grzybów i glonów. Te organizmy są niezwykle ważne dla ekosystemów i pełnią wiele istotnych funkcji. Niektóre przykłady chronionych gatunków grzybów zlichenizowanych to:
- Skorupiak zimowy (Lecanora conizaeoides) – Ten wyjątkowy gatunek zliczenia jest często spotykany na drzewach i skałach. Ze względu na swoje unikalne właściwości i znaczenie ekologiczne, skorupiak zimowy jest objęty ochroną.
- Powłocznik zimowy (Parmelia sulcata) – Ten rozległy gatunek zliczenia jest szeroko rozpowszechniony w Polsce. Ze względu na swoje korzystne oddziaływanie na środowisko, powłocznik zimowy jest chroniony.
Gatunki dawniej chronione, od 2014 wyłączone z ochrony
W 2014 roku nastąpiły zmiany w stosunku do listy grzybów chronionych w Polsce. W niektórych przypadkach, gatunki, które wcześniej były chronione, zostały wyłączone z ochrony. Powody takich zmian mogą obejmować zmiany w populacji grzybów, badania naukowe i inne czynniki. Przykłady gatunków, które dawniej były chronione, ale od 2014 roku nie są już objęte ochroną, to:
- Sarniak świerkowy (Sarcodon imbricatus) – Ten smaczny grzyb, często spotykany w lasach iglastych, nie jest już chroniony od 2014 roku. Jednak, zachęcamy do odpowiedzialnego zbierania sarniaka świerkowego i przestrzegania zasad ochrony środowiska.
- Purchawica olbrzymia (Calvatia gigantea) – Ta imponująca grzybniarka, znana również jako bąk olbrzymi, również przestała być chroniona od 2014 roku. Jednak, należy pamiętać, że nadal istnieją pewne ograniczenia dotyczące zbierania purchawicy olbrzymiej.
Podsumowanie
Ochrona grzybów w Polsce jest istotnym elementem zachowania różnorodności biologicznej i ekosystemów. Lista grzybów chronionych obejmuje zarówno gatunki objęte ochroną ścisłą, jak i częściową. Wszyscy grzybiarze powinni być świadomi tych zasad i przestrzegać ich, aby zachować nasze naturalne dziedzictwo i cieszyć się grzybami w odpowiedzialny sposób.